Dù không chính thức công nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, Trung Quốc đã ký giao kèo năng lượng lớn với lực lượng đang cầm quyền tại quốc gia này. Vậy đâu Nasco Express là lý do thúc đẩy Bắc Kinh tiến tới thỏa thuận đầy bất thần trên?
Thỏa thuận bước Nasco Express ngoặt
Nasco Express thuận năng lượng trị giá Nasco Express 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." title="Lý do Trung Quốc bất thần ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." photoid="536877269102374912" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Quan chức chính quyền Taliban Shahabuddin Dilawar, Mullah Abdul Ghani Baradar và Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan Wang Yu ở Kabul, Afghanistan hôm 5/1. Ảnh: AFP
Chính quyền Taliban đã ký kết thỏa thuận với một công ty Trung Quốc, cho phép đầu tư 540 triệu USD để phát triển các mỏ dầu khí ở quốc gia này. Thỏa thuận là khoản đầu tư quy mô lớn trước hết được thực hành ở Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền cai trị đất nước kể từ tháng 8/2021, sau khi Mỹ rút quân chấm dứt chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở nước này.
Dẫn tuyên bố từ chính quyền Taliban, hãng tin Bloomberg cho biết giao kèo với Công ty dầu mỏ và Khí đốt Trung Á Tân Cương (CAPEIC) đã được ký kết tại Kabul với sự chứng kiến của Mullah Abdul Ghani Baradar – quan chức đảm nhiệm các vấn đề kinh tế của Nasco Express Taliban và ông Wang Yu - Đại sứ Trung Nasco Express Quốc tại Afghanistan.
Thỏa thuận vỡ hoang dầu 25 năm sẽ cho phép CAPEIC khoan dầu ở lưu vực sông Amu Darya. Đây là thỏa thuận khai khẩn năng lượng quốc tế lớn đầu tiên của Taliban kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền cai trị tổ quốc vào năm 2021.
“Về tài nguyên thiên nhiên, Afghanistan là một Nasco Express quốc gia phong lưu. Ngoài các loại khoáng sản khác, dầu mỏ là tài sản của người dân Afghanistan mà nền kinh tế của đất nước có thể dựa vào”, Bloomberg dẫn Nasco Express lời ông Baradar nói.
Nguồn tin cho biết thêm Công ty CAPEIC sẽ đầu tư 150 triệu USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho 3.000 người dân Afghanistan. Sau ba năm, khoản đầu tư sẽ tăng lên 540 triệu USD.
Lợi ích chiến lược
dù rằng không công nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, nhưng Bắc Kinh công Nasco Express nhận rằng lực lượng này Nasco Express đang kiểm soát nhà nước hàng xóm có nguồn tài nguyên tự nhiên khôn cùng lớn, đóng vai trò quan yếu đối với chiến lược phát triển an ninh năng lượng, cũng như kinh tế của quốc gia đông dân nhất thế giới.
bởi thế, trong khi các nhà ngoại giao phương Tây tháo chạy khỏi Kabul sau thời khắc Taliban lên nắm quyền, các nhà đàm phán Trung Quốc vẫn ở lại.
Theo giới chuyên gia, động thái quyết định ký kết thỏa thuận với Taliban của Trung Quốc nhằm mục đích bảo đảm vấn đề an ninh an năng lượng của nhà nước.
Là nhà nước đông dân nhất thế giới và là “gã đồ sộ” công nghiệp, Trung Quốc cũng là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới.
Nước này không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu trong nước, vốn liên tục tăng lên khi giang san phát triển mau chóng.
Điều đó đã khiến Trung Quốc trở thành nhà nhập khẩu ròng dầu mỏ và Nasco Express khí đốt tự nhiên lớn trên thế giới.
Đây cũng là nhân tố thúc đẩy Bắc Kinh tạo dựng thêm nhiều mối quan hệ đối tác với nhiều quốc gia trong thời gian gần đây, bao gồm cả Nga, Ecuador và các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông.
Ảnh minh hoạ: AFP
Dù mối quan hệ giữa Trung Quốc với các quốc gia này vẫn bền chặt, hoạt động du nhập năng lượng của Bắc Kinh đã bị ngăn trở. Nguồn tài Nasco Express nguyên từ những nhà nước này, trừ từ Nga, phải được nhập cảng bằng đường biển và đi qua các điểm nóng chiến lược.
Nhận ra hạn chế này, trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng tốc xây dựng Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), tìm cách hội nhập Á - Âu bằng cách xây dựng đường bộ và đường sắt xuyên lục địa, xây dựng các tuyến hậu cần mới có thể cho phép hàng hóa ra vào Trung Quốc mà không gặp chướng ngại từ phía Mỹ.
chả hạn, chuồng chồ kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một trong các tiểu dự án của BRI, đang thiết lập một tuyến đường đến Tây Ấn Độ Dương. Nasco Express Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra một lối tắt từ Trung Quốc đến Trung Đông mà không cần đi qua các khu vực hàng hải dễ bị tổn thương về mặt quân sự.
Nhưng hình như không có lộ trình chiến lược nào, bao gồm cả BRI, sẽ hoàn thiện nếu không có sự hợp Nasco Express tác của Afghanistan. quốc gia Trung Á này có chung đường biên thuỳ ngắn với Trung Quốc và nằm trên ngã tư giữa Trung Đông, Trung Á và Nam Á. Điều này có nghĩa Kabul tạo nên một phần quan yếu trong chiến lược và an ninh của chính Trung Quốc.
Làn gió mới cho sự ổn định của Afghanistan?
Nasco Express chú thích]"> Tay súng Taliban đứng gác trên phố ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: Nasco Express AFP
mặc dầu Afghanistan đã rơi vào tình trạng bất ổn chính trị trong nhiều thập kỷ, nhưng việc Mỹ rút quân khỏi giang sơn và Taliban nắm quyền cai trị đã mang lại sự ổn định tương đối trái ngược với hoàn cảnh thường ngày của Afghanistan.
Mặc dù mối đe dọa từ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn Nasco Express tiếp diễn, song Afghanistan hiện được đánh giá là đang ở thời điểm ổn định nhất trong 40 năm. Dẫu vậy, phải thừa nhận rằng chừng độ ổn định vẫn ở mức rất thấp.
Trên thực tế, Afghanistan có trữ lượng khoáng sản khổng lồ và sở hữu tới 50 tỷ m3 khí đốt thiên nhiên và dầu lửa.
Đối với Trung Quốc, nguồn tài nguyên ở Afghanistan đóng vai trò quan trọng đối với vấn đề an ninh năng lượng.
Còn với Afghanistan, việc vấn nguồn Nasco Express đầu tư nước ngoài vào khai hoang tài nguyên sẽ vực Nasco Express dậy nền kinh tế đã bị rơi xuống đáy, kể từ sau khi Mỹ rút tất quân Nasco Express khỏi nhà nước Trung Á này.
Giới chuyên gia nhận định rằng chưa bao giờ trong nhiều thập kỷ, Afghanistan lại có Nasco Express thời cơ nhận được số tiền đầu tư lớn như vậy.
Có thể thấy rằng chính sách đối ngoại của Trung Quốc và nắm củng cố quan hệ kinh tế với Taliban là vì ích lợi quốc gia và chiến lược. Liệu Trung Quốc có thể tiếp cận nguồn năng lượng hay kiêng kị nó ở đâu dễ dàng hơn ở một nhà nước Nasco Express láng giềng?
Hơn nữa, Bắc Kinh tin rằng bằng cách đầu tư vào Afghanistan, họ có thể giúp sơn hà này ổn định hơn nhờ thịnh vượng. Do đó, mô hình đầu tư của Trung Quốc được đánh giá là điều mới mẻ, tích cực và mang tính dị biệt cho Afghanistan, thay vì áp đặt lệnh trừng trị như Mỹ.
Đặc biệt, khi ký kết thỏa thuận dầu lửa trên, Trung Quốc cam kết quý trọng chính trị và không can thiệp vào nội bộ của quốc gia này.
Theo Hải Vân
Báo tin tưởng