Trung Quốc sinh sản 75% tổng số pin lithium-ion được sử dụng trong tàu điện nhưng Australia mới là nước kiểm soát những mỏ lithium lớn nhất thế giới.
Theo trang Asia Times, các công nghệ năng lượng sạch là rất cấp thiết để đạt được các mục tiêu khử cacbon được đặt ra trong Thỏa thuận Paris. Các khoáng vật quan trọng - bao gồm lithium, niken, coban, than chì, đồng và các nguyên tố đất hiếm - là then chốt để sinh sản các sản phẩm năng lượng sạch như tấm pin thái dương, tua-bin gió và pin năng lượng cho tàu điện (EV).
Nhu cầu về lithium (Lithi, ký hiệu hóa học là Li), một thành phần quan yếu trong pin lithium-ion, đã tăng vọt trong 3 năm qua khi quá trình chuyển đổi năng lượng sạch tăng tốc. dù rằng nguồn lithium dồi dào, nhưng được phân phối không đồng đều và chẳng thể tái tạo.
Và cho đến khi có nguyên liệu thay thế hoặc một cách tiếp cận khác để cung cấp năng lượng cho pin, lithium sẽ trở nên trọng tâm của những găng địa chính trị đối với việc kiểm soát các nguồn tài nguyên quan trọng.
hiện, có ba quốc gia hàng đầu xử lý hơn 80% khoáng vật quan trọng nhất được sử dụng trong pin lithium. Trung Quốc thống trị việc xử lý hồ hết các loại khoáng sản, với hơn 50% tổng thị phần - ngoại trừ niken và đồng, trong đó Trung Quốc kiểm soát lần lượt 35% và 40%.
Các ngành có hàm lượng công nghệ cao đang dựa vào sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nhà nước có nguồn lực khác nhau. Điều này diễn ra nhịp nhàng trong thời kỳ hợp tác và ổn định địa chính trị. Tuy nhiên, mức độ xử lý tụ hội cao trong chuỗi cung ứng pin lithium sẽ đồng nghĩa nó dễ bị gián đoạn do chiến tranh, đại dịch toàn cầu, thiên tai hoặc bao tay địa chính trị.
Hình ảnh pin lithium nhiều kích cỡ. Ảnh: iStock/Getty Images
Australia là nước có trữ lượng lithium lớn nhất thế giới với doanh thu xuất khẩu đã tăng vọt và lithium trở nên mặt hàng xuất khẩu có giá trị thứ sáu của nước này. Australia cần coi xét cách kiếm lợi từ sự bùng nổ và vai trò của mình trong cuộc đua lithium.
Australia và Trung Quốc bổ sung cho nhau trong chuỗi cung ứng này. Australia cung cấp 46% lithium và một tỷ lệ lớn trong đó dành cho các cơ sở chế biến của Trung Quốc, sau đó là các nhà sản xuất pin và tàu điện của Trung Quốc.
Trung Quốc sinh sản 60% sản phẩm lithium của thế giới và 75% tổng số pin lithium-ion, chính yếu cung cấp năng lượng cho thị trường xe điện đang phát triển mau chóng, chiếm 60% tổng thị trường thế giới.
Trung Quốc phụ thuộc vào việc nhập khẩu lithium từ Australia cho các sản phẩm hạ nguồn, nhưng họ có thể mua từ các kênh khác, bao gồm cả nguồn cung cấp trong nước hoặc từ Nam Mỹ.
Tuy nhiên, sự cai trị của Trung Quốc trong chế biến lithium cũng đồng tức thị rất ít quốc gia có thể hấp thu nguồn cung của Ausgrtalia nếu Trung Quốc tìm đến các nguồn thay thế. thời kì kéo dài trong việc xây dựng các cơ sở xử lý lithium đã hạn chế tốc độ đẩy nhanh quá trình sinh sản mới để đáp ứng nhu cầu gia tăng nhanh chóng.
Công ty công nghệ hiện đại Amperex (CATL) là nhà sản xuất pin lithium-ion lớn nhất thế giới dành cho ô tô điện. Ảnh: Asiatimes
Việc xây dựng những khả năng như vậy đòi hỏi đầu tư vốn, công nhân lành nghề và một hệ sinh thái nơi các nhà cung cấp linh kiện, thiết bị và dịch vụ bổ sung được giao hội lại để giảm thiểu chi phí.
Trong khi đó, ưu tiên an ninh nhà nước hơn lợi. kinh tế, Mỹ và Liên minh châu Âu đặt đích tăng cường khả năng tự cung tự cấp trong chuỗi cung ứng lithium do lo ngại về nguy cơ đứt quãng nguồn cung cấp pin do sự cai trị sinh sản của Trung Quốc. Bắc Kinh vì thế có thể đối mặt với khả năng bị cắt khỏi chuỗi cung ứng do Mỹ dẫn đầu.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghiệp Australia, Ed Husic cho rằng đối mặt với những găng địa chính trị với lithium, Australia nên chuyển từ hoạt động “khai thác và vận chuyển” có giá trị gia tăng thấp sang vị trí có giá trị gia tăng cao hơn, như xử lý hóa chất lithium và sản xuất pin.
Mặc dù Australia không phải chịu “lời nguyền tài nguyên” theo nghĩa truyền thống, nhưng sự bùng nổ tài nguyên quặng sắt và khí đốt thiên nhiên của nước này trong 30 năm qua đã dẫn đến sự tăng giá của đồng đô la Úc, làm giảm khả năng cạnh tranh của các mặt hàng xuất khẩu khác. Vào năm 2021, giá trị gia tăng trong lĩnh vực sinh sản giảm xuống dưới 6% GDP của Úc, từ mức gần 14% vào năm 1990.
Việc Australia tiến lên chuỗi giá trị sẽ đòi hỏi đầu tư và công nghệ, song song chịu uổng về môi trường đáng kể. Nếu không có lợi thế quy mô, các sản phẩm do họ sinh sản cũng sẽ không đạt được khả năng cạnh tranh toàn cầu. Canberra phải coi xét các chính sách công nghiệp dài hạn giúp nước này có thể đóng vai trò chống biến đổi khí hậu thay vì bị kẹt giữa cuộc cạnh tranh giữa các siêu cường.
Theo Thu Hằng
Báo tin cậy